Natrium

Natrium is een mineraal dat onderdeel uitmaakt van zout (natriumchloride). Het speelt een belangrijke rol bij de vochtbalans in het menselijk lichaam. Natrium heeft ook een grote invloed op de bloeddruk. Verder is het betrokken bij het overdragen van impulsen in de spieren en het zenuwstelsel.

Een natriumtekort komt zelden voor. In de praktijk gebeurt dit alleen bij ernstige diarree of braken. Het gevolg hiervan is uitdroging. Wanneer iemand sterk uitgedroogd is kan een ORS (Oral Rehydration Salt) zoutoplossing helpen.

De meeste mensen krijgen te veel natrium binnen. De belangrijkste bron van natrium is zout. Het advies van de gezondheidsraad voor volwassenen is om niet meer dan 6 gram zout per dag te eten. Dat is gelijk aan 2,4 gram natrium. De inname van natrium is in Nederland gemiddeld te hoog: 2,9 gram per dag (RIVM, z.d.). Bij te veel natrium houdt het lichaam meer vocht vast in de cellen en het bloed. Hierdoor verhoogt de bloeddruk en worden de nieren zwaarder belast. Ook de bloedvaten zelf krijgen door de bloeddruk meer te verduren, waardoor daar meer kleine scheurtjes in ontstaan. Dit creëert een mogelijkheid voor het vormen van plaques (atherosclerose). Op die manier kan een teveel aan natrium kan leiden tot negatieve gezondheidseffecten, zoals hart- en vaatziekten (Sachs et al., 2001; Cook et al., 2007).

Wetenschappers zijn het er over het algemeen over eens dat minder dan 6 gram zout per dag nog gunstiger is voor de bloeddruk (Sacks et al., 2001). Zo heeft de inname van 4,5 gram zout (oftewel 1,7 gram natrium) per dag al een verlagende effect op de bloeddruk ten opzichte van 6 gram. De adequate inname voor volwassenen is 1,5 gram natrium per dag (3,75 gram zout) (Cook et al, 2007).

Voor sommige mensen is het extra belangrijk om niet te veel zout binnen te krijgen. Denk aan mensen met een hoge bloeddruk, overgewicht, nieraandoeningen of ouderen.

Hieronder staat een overzicht van de adequate inname van natrium en zout per leeftijd.

Van nature zit er slechts een heel kleine hoeveelheid natrium in fruit, groente, bonen en granen. Het meeste natrium wordt echter verkregen uit bewerkte producten zoals kant-en-klaar producten, zoutrijke snacks, soepen, sauzen, vleeswaren, vleesvervangers, brood, visproducten, kaas, zuurkool en snoep. Ook veganistische kant-en-klaarproducten en vleesopvolgers en bevatten vaak veel zout. Bovendien wordt er vaak thuis nog veel zout gebruikt; naar schatting wordt 20% van het ingenomen zout door mensen zelf aan gerechten toegevoegd.

Hoeveel natrium er bij een plantaardig voedingspatroon wordt ingenomen hangt volledig af van persoonlijke keuzes, net als bij een niet-plantaardige voedingspatroon. Een veganist kan net zoveel of zo weinig zout aan hun eten toevoegen als een niet-veganist.

Hoeveel natrium er bij een plantaardig voedingspatroon wordt ingenomen hangt volledig af van persoonlijke keuzes, net als bij een niet-plantaardige voedingspatroon. Een veganist kan net zoveel of zo weinig zout aan hun eten toevoegen als een niet-veganist.