Een allergeen is een eiwit dat een allergische reactie kan opwekken bij mensen met een voedselallergie. Binnen de Europese Unie zijn producenten verplicht om voor verpakt voedsel een allergenendeclaratie af te geven, ongeacht de aanwezige hoeveelheid van de stof.
Meestal worden de allergenen aangeduid door de naam van de ingrediënt op de ingrediëntenlijst met vetgedrukte of hoofdletters af te drukken. Ook voor onverpakt voedsel dat wordt verkocht in de horeca, moet de retailer de consument informeren over aanwezige allergenen. Grotere ketens hebben vaak online een allergenenlijst voor hun producten. Kleinere horecabedrijven geven dit aan op hun kaart, of hebben een allergenenlijst achter de toonbank die je kunt opvragen.
Een aantal veelvoorkomende dierlijke ingrediënten zijn allergenen. De dierlijke allergenen die verplicht vermeld moeten worden zijn schaal- en weekdieren, eieren, vis en melk. Als je goed let op de allergenen, kun je al snel de meestvoorkomende dierlijke ingrediënten in een product vinden. Een product zonder deze allergenen is echter niet per definitie veganistisch. Gelatine, honing of runderaroma zijn bijvoorbeeld geen allergeen.
Allergische reactie
Een allergeen is een eiwit dat een allergische reactie kan opwekken bij mensen met een voedselallergie. Bij deze mensen reageert het afweersysteem extreem op deze eiwitten. De allergische reactie kan bestaan uit het krijgen van jeuk, zwellingen, uitslag, kortademigheid of een neiging tot overgeven. In een ernstig geval kan er sprake zijn van een anafylactische shock, waarbij de patiënt een zeer lage bloeddruk krijgt en bewusteloos raakt.
Wetgeving
Sinds 13 december 2014 moeten bedrijven die voedingsproducten verkopen (ook horecabedrijven) consumenten verplicht informeren over de aanwezigheid van allergenen die bij de bereiding van het product zijn gebruikt. Dit is geregeld in de Europese Verordening 1169/2011. Voor verpakte producten was de allergenendeclaratie al sinds 2003 verplicht. In de Europese wetgeving is bepaald dat alleen de voedselallergenen met de meeste overgevoeligheidsreacties vermeld moeten worden. Elk ingrediënt dat afkomstig is van een van deze veertien wettelijke allergenen moet vermeld worden. Deze zijn:
Er zijn een aantal uitzonderingen op de wetgeving. Sommige ingrediënten met een allergene herkomst hoeven niet vermeld te worden als allergeen. Voor twee dierlijke stoffen geldt een vrijstelling:1
- wei die wordt gebruikt voor vervaardiging van alcoholhoudende distillaten
- lacitol
Van deze stoffen is gebleken dat ze geen allergene effecten hebben, vanwege de bewerking die er aan vooraf is gegaan.
