In de kinderboekenwereld kun je al snel verzand raken in boeken die een onrealistisch beeld schetsen van hoe mensen met andere dieren omgaan. Misschien voed je je kinderen al veganistisch op en ben je op zoek naar kinderboeken die jouw idealen op een interactieve en leerzame wijze over kunnen brengen, misschien heb je net zelf de transitie naar veganisme gemaakt en wil je je kind meer uitleg en duidelijkheid geven over wat veganisme is, of misschien ben je wel leerkracht en wil je met je klas in gesprek over veganisme en/of dierenactivisme. Wij zijn de kinderboekenwereld ingedoken om een top 50 samen te stellen van boeken die naast kindvriendelijk ook diervriendelijk zijn.
Leren lezen, zelf lezen en voorlezen: kinderen hebben hun leven lang profijt van goed kunnen lezen en er plezier in hebben. Helaas zijn er veel kinderboeken die een vals beeld schetsen wanneer het aankomt op hoe de mens gebruik maakt van de rest van het dierenrijk — van geïdealiseerde boerderijen tot dieren die met veel plezier vastzitten in de dierentuin. Onder andere via de boeken die kinderen onder hun neus geschoven krijgen, worden deze praktijken genormaliseerd en vormen kinderen een wereldbeeld waar ze later weinig vraagtekens achter zullen zetten. Want laten we eerlijk wezen: velen van ons geloofden als volwassen nog steeds dat koeien vrolijke melkmachines waren op een geromantiseerde boerderij.
Gelukkig bestaan er genoeg boeken die veganisme op een toegankelijke manier uitleggen. Deze top 50 bevat ook boeken waarin het thema veganisme niet centraal staat, zoals verhalen met een diervriendelijke kijk op de natuur en (prenten)boeken over klimaatverandering. Wat in ieder boek in elk geval voorop staat: diervriendelijkheid, leren en kritisch nadenken.
Overigens gaan niet alle onderstaande boeken over veganisme; in sommige staat vegetarisme centraal. Daar is simpelweg meer aanbod van in de kinderboekenwereld, maar het is wel een mooi opstapje naar veganisme.
Inhoud
Prentenboeken
Voor de allerkleinsten zijn er prentenboeken die op een kindvriendelijke manier uitleggen hoe de vee-industrie in elkaar steekt en waarom het niet oké is dieren te gebruiken en uit te buiten. Daarnaast helpen ze een aanknopingspunt te vormen voor het voeren van een gesprek over veganisme.
(1) De aarde is van alle aardbewoners – Karin Bakkers
Karin Bakkers legt op een toegankelijke manier uit waar dierlijk vlees vandaan komt en dat alle dieren complexe wezens zijn die respect verdienen.
(2) En de koe zei boe – Rymke Wiersma
Wanneer de uier van de koe vol zit, begint ze met loeien. Maar wie moet de koemelk opdrinken? Een verhaal dat aan peuters uitlegt voor wie koemelk nu écht bestemd is.
(3) Piepmuis op bezoek bij Anna de koe – Tiara Portier
Piepmuis treft Anna de koe verdrietig aan: haar pasgeboren kalfje Herman is verdwenen. Terwijl Piepmuis er alles aan doet om Anna weer blij te maken, gaan ze samen op zoek naar Herman.
(4) Kalfje Kato op zoek naar mama koe – Anne Hogerheijde
Als kalfje Kato haar moeder kwijtraakt, helpen haar vrienden haar met zoeken. Kinderen leren waar koemelk vandaan komt en voor wie het bedoeld is. Daarnaast biedt het boek informatie over melkopvolgers met makkelijke recepten.
(5) Krachtvoer – Antoinette Hertsenberg
Dat Klaas geen dierlijk vlees eet, vinden zijn vrienden maar raar. Hertsenberg stipt argumenten aan om samen met kinderen over vegetarisme te praten.
(6) Varkentjes vlucht – Abra Voets-Rolloos
Als Varkentje van de haan hoort wat er met hem en zijn familie gaat gebeuren als ze later groot zijn, vlucht hij van de boerderij, op zoek naar een veilige plek.
(7) Grrroentosaurus – Smriti Prasadam-Halls
Anders dan de andere T-rexen, houdt Boo alleen van groente en fruit. Hij voelt zich een beetje een vreemde vogel onder de andere T-rexen en dus gaat hij op zoek naar herbivoren.
(8) Tyrannosaurus drup – Julia Donaldson
Kleine Drup wil alleen maar sla en zeker geen dierlijk vlees. Hij is de eerste vegetariër binnen zijn familie. Vader Carnivorus en moeder Cruella weten niet zo goed wat ze aanmoeten met dit vegetarische kind, dat alleen natte sla wil.
(9) Project Barnabus – Terry Fan
Barnabus groeit op in een testlab, ver weg verstopt onder de grond. Als hij hoort dat er op hemgetest gaat worden om zijn uiterlijk naar de hand van de vraag van consumenten te zetten, besluit hij te ontsnappen.
Project Barnabus vertelt het verhaal over testen en experimenten op niet-menselijke dieren, en hint ook duidelijk naar de onethische praktijken van niet-menselijke dieren fokken.
(10) Vlad vampier wil geen bloed – Reine de Penseleer
Vlad is een vampier, maar hij wil helemaal geen bloed drinken. Pappa en mamma zijn bezorgd om hem, maar Vlad houdt koppig vol.
(11) Pinguinpakketje – Victoria Cassanell
IJsbeer wil graag een vriendje en dus bestelt hij online een pinguïn. Samen beleven ze veel plezier, maar uiteindelijk lijkt pinguïn toch niet helemaal gelukkig.
Pinguinpakketje rept geen woord over veganisme of dierenrechten, maar toch impliceert het een prachtig ideaal: niet-menselijke dieren als huisgenoot zijn geen goederen en ze zijn er niet voor ons vermaak.
(12) De taart van Tati – Neri Groenendijk & Yara van Ee
Tati is jarig en gaat samen met haar moeders een plant-taartige taart maken. Maar hoe maak je eigenlijk een taart zonder dierlijke ingrediënten? Met het recept achterin in het boek kun je met Tati en haar moeders meebakken!
Zelf lezen of voorlezen
Kinderen vanaf ongeveer 9+ kunnen onderstaande boeken zelf lezen, maar ze kunnen uiteraard ook worden voorgelezen.
(13) Rotbeest! – Karen Soeters (8+)
Dieren die door velen worden weggezet als vies of nietig, krijgen in dit boek volop de aandacht. Via twaalf vermakelijke en informatieve verhalen over niet-menselijke dieren, met wonderlijke weetjes, volop dierenliefde en heel veel geestige illustraties, laat Soeters zien dat deze dieren veel meer zijn dan hun slechte imago.
(14) Charlotte’s Web – E.B. White (9+)
Wanneer varkentje Wilbur hoort dat hij met Kerstmis geslacht zal worden, bedenkt de spin Charlotte een plan om hem te helpen.
(15) Heppie vegan kids – Nancy de Heer (9+)
Heppie vegan kids is een toegankelijke gids geschreven voor kinderen boordevol informatie over veganisme. Een fijn boek voor kinderen om zelf meer te leren over veganisme of juist om er met hun ouders over te praten.
(16) Alle dieren levend en vrij – Mariken Jonkman (9+)
Gijs is verliefd op Dietie, maar Dietie heeft veel grotere plannen: ze vecht voor de rechten van alle dieren. Dietie neemt Gijs mee naar haar geheime club die ’s avonds gedomesticeerde dieren bevrijdt. Alle dieren levend en vrij is een mooi boek voor een jonge lezer die zelf al vraagtekens achter de bio-industrie zet of interesse heeft in activisme of protesten.
(17) Emma gaat vega – Josh Lacey (9+)
Als Emma de protesterende veganist Sparkle ontmoet en hoort waar dierlijk vlees vandaan komt, wordt ze meteen vegetariër. Ze wil gelijk iedereen ervan overtuigen dat dierlijk vlees eten niet oké is, maar dat blijkt toch lastiger dan gedacht.
(18) Het koeienparadijs – Bibi Dumon Tak (9+)
Bibi Tak vertelt alles over het koeienrusthuis en de verschillende koeien die daar leven. Zo kom je te weten wat alle koeien hebben meegemaakt en hoe en waarom ze in het rusthuis terecht zijn gekomen.
(19) Jefferson – Jean-Claude Maurlevat (10+)
Egel Jefferson treft zijn kapper dood, met een schaar in de borst, aan in zijn kapperszaak en wordt meteen beschuldigd van de moord. Hij moet op een spannende zoektocht naar de echte daders, maar daarvoor moet hij wel naar de mensenwereld. Jefferson is een ontroerend verhaal over een egel die op zoek gaat naar de moordenaars van zijn kapper en zodoende achter de gruwelijkheden van de bio-industrie komt. Een spannend verhaal dat tegelijkertijd ook heel leerzaam is. Zelf lezen vanaf 10+ (tenzij je een heel goede lezer hebt die wel tegen wat spanning kan).
Over natuur en klimaat
Sommige diervriendelijke kinderboeken gaan niet specifiek over veganisme of dierenrechten maar leren kinderen wel over een diervriendelijke kijk op de natuur en stippen ook klimaatverandering aan.
(20) Kalm aan – Rachel Williams (prentenboek)
Neem een stap terug en kijk samen naar de geringste veranderingen die de natuur teweeg brengt. Een boek met 50 wonderlijke natuurverhalen. Na afloop van het boek kun je zelf kijken wat er buiten allemaal gebeurt, als je er aandacht voor hebt.
(21) Vandaag, ergens op aarde – Lucy Brownridge (prentenboek)
In één jaar reis je door de vier seizoenen en bezoek je elke maand een nieuw land. Overal op aarde gaat de natuur haar werk, maar overal gebeurt wat anders. Vandaag, ergens op aarde vertelt de verhalen van allerlei aardbewoners en natuurverschijnselen die elk op hun eigen manier bijzonder zijn.
(22) Koos zoekt een huis – Liselot Jansen (prentenboek)
Op een ochtend krijgen Koos en zijn vrienden de schrik van hun leven: grote gele monsters hakken alle bomen om! Gelukkig weet Koos te ontsnappen, maar zijn geliefde huisje met al zijn spulletjes is weg. Wat nu? Koos gaat vol moed op zoek naar een nieuwe plek om te wonen. Koos zoekt een huis is een prentenboek over een koala die op de vlucht slaat voor ontbossing en spoort aan na te denken over wat we er tegen kunnen doen en hoe we deze dieren kunnen helpen.
(23) Het bijzondere bos van beer – Rachel Piercey (prenten/zoekboek)
Al spelenderwijs leer je over het bos van Beer. Gedurende het jaar beleef je alle wonderen van zijn bos en ontmoet je zijn vrienden. Met spelletjes, versjes en prachtige illustraties.
(24) Vandaag houd ik mijn spreekbeurt over de anaconda – Bibi Dumon Tak (9+)
Elk dier heeft de opdracht gekregen om een spreekbeurt over een dier te geven. Zo vertelt de doodshoofdvlinder over de doodshoofdaap. Sommige dieren kennen elkaar helemaal niet, en andere weten al alles over elkaar. Leerzaam boek om meer over niet-menselijke dieren te weten te komen, en ook nog eens leuk om voor te lezen.
(25) Bijzondere beesten en doodgewone dieren – Bibi Dumon Tak (10+)
Een mooie verzameling van dieren die we al kennen, zoals honden en varkens, en dieren waar we wat minder bekend mee zijn, zoals een vogelbekdier.
(26) Boeken van Rachel Bright (prentenboeken)
Op speelse wijze introduceert Rachel Bright diverse rijk van alle aardbewoners. De hoofdpersonages uit haar boeken leren samen over vriendschap, zelfvertrouwen en jezelf zijn.
(27) ‘Klimaatjes’-serie (prentenboeken)
Veganisme is intrinsiek verbonden met het klimaat. Niet alleen bekommeren we ons om gedomesticeerde dieren; alle dieren verdienen respect en een plek op aarde. De ‘Klimaatjes’-serie is een reeks boeken die allemaal een ander onderdeel van klimaatproblematiek aankaarten – van ontbossing tot de plastic soep. Een mooie introductie om samen met je kind na te denken wat er op individueel vlak gedaan kan worden om een zachtere voetafdruk op aarde achter te laten.
(28) Hoe wij het machtigste dier op aarde werden – Yuval Harari (9+)
Yuval Harari schreef eerder voor volwassenen het boek Sapiens, waarin hij de zuivelindustrie serieus aanpakte. Op een wetenschappelijke maar laagdrempelige manier beschrijft hij de positie van menselijke dieren in de geschiedenis en hoe wij op de plek zijn gekomen waar we nu zijn. Door onze grote macht zijn er grote problemen gekomen. Maar als je die macht goed gebruikt, kun je er ook heel mooie dingen mee doen.
(29) Wij waren hier eerst – Joukje Akveld (9+)
Akveld geeft een realistisch beeld van hoe wilde dieren in de moderne wereld leven. Afrika is geen wildlife paradijs, maar heeft last van de botsing tussen menselijke en niet-menselijke dieren. Wij waren hier eerst schetst een eerlijk beeld over hoe wilde dieren in Afrika worden gefokt en hoe er op ze wordt gejaagd.
(30) Het begint met een zaadje – Laura Knowles (prentenboek)
In dit prentenboek staan prachtige illustraties over een zaadje dat uiteindelijk uitgroeit tot een grote boom en over hoe de boom een toevlucht is voor allerlei soorten aardbewoners. Ontdek hoe een klein zaadje uitgroeit tot een dierenparadijs in dit informatieve verhaal dat kinderen zal raken met rijm en een eenvoudige maar betoverende boodschap van leven en groei.
(31) Het begint met een zaadje: hoe voedsel groeit – Emily Bone (prentenboek)
Een informatief boek over hoe alles wat we eten groeit uit een klein zaadje. Van groenten, fruit en wortels, tot cacao, rijst, aardappelen en tropisch fruit. Een informatief boek als je wilt weten waar je eten vandaan komt.
Kindvriendelijke kookboeken
Heb je inspiratie nodig om vegan te koken voor je kinderen? Of wil je je kind stimuleren zelf aan de slag te gaan met vegan eten? De onderstaande kookboeken zitten boordevol inspiratie en tips.
(32) Planteneters – Elisabeth van Lierop
Elisabeth van Lierop deelt behalve haar favoriete simpele en speelse recepten ook een handig overzicht met waarop je kunt letten als je je kinderen volwaardig vegan wil opvoeden, samen met bruikbare tips voor een duurzame levensstijl.
(33) Family. Eat. Plant. – Maartje Borst & Lisette Kreischer
In FAMILY.EAT.PLANT. brengen Lisette Kreischer en Maartje Borst de allerlekkerste en leukste vegan recepten voor het hele gezin en familie – in de breedste zin van het woord. Ook komen ervaringen en oplossingen van vegan families wereldwijd aan bod. Want: wat vinden de kinderen lekker? Hoe ga je om met peer pressure of vrienden? En wat als (groot)ouders of broers/zussen kritisch zijn?
(34) Everyday Vegan – Ellen Charlotte Marie
Ellen Charlotte Marie deelt haar nieuwste recepten voor het hele gezin die gezond, snel én lekker zijn. En natuurlijk zijn ze ook helemaal kidsproof.
(35) Omar McQueen’s Best Bites Cookbook – Omar McQueen
Omar McQueen is een veertienjarige vegan chef die zijn eigen kookboek heeft geschreven. Het boek is nog niet in het Nederlands te krijgen, maar als je je kind tweetalig opvoedt of op een speelse manier Engels met ze wilt oefenen, dan is dit boek zeer geschikt.
(36) The Help Yourself Cookbook for Kids – Ruby Roth
Ook dit boek is nog niet vertaald naar het Nederlands, maar mocht Engels geen obstakel voor jou en je kind zijn, dan is dit zeker een aanrader. Kinderen leren zelf hoe leuk en makkelijk het is om vegan te koken.
Engelstalige kinderboeken
Als je op zoek bent naar Engelstalige vegan boeken, dan is er voldoende aanbod. Er zijn talloze vegan kinderboeken, maar helaas zijn veel ervan niet naar het Nederlands vertaald. Als Engels geen probleem is voor jou en je kind, of als je misschien je kind op deze manier wat Engels bij wilt leren, dan kunnen de onderstaande boeken interessant voor je zijn. De boeken van Rubi Roth zijn overigens wel naar het Duits vertaald.
(37) V is for vegan – Rubi Roth
(38) That’s why we don’t eat animals – Rubi Roth
(39) Vegan is love – Rubi Roth
(40) Did you steal my milk? – Serena Lane Ferrari
(41) We all love – Julie Hausen
(42) Not a nugget – Stephanie Dreyer
(43) Animal Rescue – Patrick George
(44) The vegan crocodile – Rimona Seay
(45) Mindfulness for vegan children – Julia Barcalow
(46) Santa’s first vegan christmas – Robin Raven
(47) Chickpea runs away – Sarat Colling
(48) Where does dinner come from? – Kawani AJ Brown
(49) My mama’s milk – Kawani AJ Brown
Heb je zelf nog een handboek nodig dat je kan helpen bij het grootbrengen van je groene kroost?
(50) The Smart Parent’s Guide to Raising Vegan Kids – Eric C. Lindstrom (e-book). Voor de hardcover, klik hier.
Helaas is dit boek nog niet naar het Nederlands vertaald en is er ook nog geen Nederlandse equivalent van. Mocht het Engels je nu echt heel erg dwars zitten, schroom dan niet het internet af te speuren, een plantaardige diëtist in te schakelen en hulp te vragen aan jouw lokale vegan community. Ook op de website van de NVV kun je meer informatie vinden.
Hopelijk heb je in dit artikel een boek kunnen vinden dat je aanspreekt, of nog belangrijker: hopelijk heb je een boek kunnen vinden dat je kind aanspreekt. (Voor)lezen stimuleert zelfstandig nadenken, dus ook over hoe kritisch we de wereld bekijken.
Steun je lokale boekhandel of bibliotheek. Koop lokaal, ook online. Boeken die niet meer gedrukt worden, kun je vaak wel nog tweedehands vinden als e-boek of via boekwinkeltjes.nl, De Slegte, Marktplaats, Vinted, aanbieders op bol.com of Amazon, of loop een keer je lokale kringloopwinkel binnen.
Artwork door Anouk Willems.
