Boodschap Earthling Ed: ‘Ieder van ons kan een rolmodel zijn’

Compassievol, kwetsbaar, genuanceerd, standvastig en deskundig. Ed Winters – ook bekend als Earthling Ed – krijgt tijdens de NLVegan Fair van de Nederlandse Vereniging voor Veganisme op 7 september 2024 het woord. Is het een hype als een van de online speeches van de nu 30-jarige Brit maar liefst 35 miljoen views krijgt? Of is het juist wat vegans nodig hebben om wereldwijd samen op te komen voor een gelijkwaardige behandeling van niet-menselijke dieren? Na Ed te hebben gehoord voel ik mij in ieder geval geïnspireerd om me op mijn manier voor het veganisme te blijven inzetten.

Anderen inspireren

Ed stopte met het eten van vlees toen hij 21 jaar was. Dit deed hij na het lezen van nieuws over een verkeersongeluk waarbij 1.500 kippen stierven en er nog veel meer gruwelijk verminkt raakten. In 2015 werd hij vegan en een jaar later startte hij een YouTube-kanaal waarop hij straatinterviews postte over de ethiek van vlees eten. Het was de start van een missie om anderen te confronteren met de omgang van mensen met niet-menselijke dieren. “Toen ik opgroeide, dacht ik er nooit over na om geen dierlijke producten te eten. Het was zo normaal in mijn familie. Waarom zou je spek en biefstuk en kaas opgeven? Maar ik wist niet wat we dieren aandeden en ik denk dat er waarschijnlijk veel mensen zijn die het gewoon niet weten. Als zij de kans zouden krijgen om het echt te begrijpen, zouden ook zij veganist worden. Daarom wil ik anderen inspireren om te veranderen.”

Oceaan van verandering

Ed beschouwt het zelf als een ethische plicht om over veganisme te praten, dit te promoten en te proberen mensen anders te laten denken over de manier waarop ze zelf leven. Tegelijkertijd heeft hij er begrip voor dat niet iedere veganist zich daar comfortabel bij voelt. “We hebben allemaal een verantwoordelijkheid om meer te doen dan alleen veganist zijn. Maar hoe dat eruitziet, kan per persoon variëren. Het kan ook betekenen dat je vrienden en collega’s stimuleert te kiezen voor havermelk of ze meeneemt naar een veganistisch restaurant. Ik denk dat het er vooral om gaat een veganistisch rolmodel te zijn en veganisme te normaliseren. Daarbij zijn we allemaal van belang, want elke beweging is als een oceaan van verandering die bestaat uit afzonderlijke kleine druppels water. Dus denk nooit: ‘Maar ik ben maar één persoon’.”

Geestelijke gezondheid

Zelfs al realiseer je je dat we samen sterk staan, toch kan het frustrerend zijn om veganist te zijn in een niet-veganistische wereld, aldus Ed. “Om constant te maken te krijgen met mensen die ons vertellen dat we ongelijk hebben in een wereld die tegen onze waarden ingaat. En omringd te worden door mensen die geen veganist zijn, zelfs de mensen van wie we het meest houden. Dan voelen wij ons schuldig als we bijvoorbeeld niets gezegd hebben aan een familietafel en zo de dieren in de steek hebben gelaten. Maar dat schuldgevoel is niet gezond en zal ons op de lange termijn niet helpen. Soms is het dus oké om naar een gelegenheid of evenement te gaan en de situatie daar te accepteren. En te erkennen dat we niet altijd hoeven te spreken. Voortdurend onze mond opentrekken, kan ons problemen opleveren en onze geestelijke gezondheid en ons welzijn beïnvloeden.

Bevoorrecht en gelukkig

Ed schakelt zelf soms ook bewust af. “Ik voel me erg bevoorrecht en gelukkig, omdat ik zoveel geweldige dingen mag doen. Zoals spreken op evenementen als de NLVegan Fair, en omdat mijn activismewerk zo gevarieerd is. Veganisme is een groot deel van wie ik ben, maar niet het enige. Dus ook ik maak tijd vrij om bijvoorbeeld naar de film te gaan en zo in balans te blijven.”

Vegan Jesus

Toch moet het voor Ed lastig zijn om af te schakelen als zoveel mensen hem als hun rolmodel zien. In Rotterdam at hij twee avonden bij een vegan sushibar. De tweede keer zochten mensen hem op om hem cadeautjes te geven als bedankje voor wat hij doet. Op internet wordt hij zelfs ‘Vegan Jesus’ genoemd. Ed benadrukt dat iedereen van belang is voor de veganistische beweging. Tegelijkertijd is hij dankbaar voor alle steun en kansen die hij krijgt. “De boeken, de lezingen, alles wat ik doe komt door anderen. Als mensen mijn inhoud niet zouden bekijken en delen, zou ik nooit in staat zijn om impact te hebben met mijn werk.”

Verbinding en positiviteit

En die impact heeft hij. Bijvoorbeeld met zijn speech You Will Never Look at Your Life in the Same Way Again voor universiteiten. Deze werd online 35 miljoen keer bekeken. Ed verklaart dit succes enerzijds door de timing en anderzijds door zijn aanpak. “Ik begon hier acht jaar geleden mee in een tijd waarin veganisme echt begon te groeien, maar er nog niet zoveel veganistische content was. Ik heb ervaren dat die content gericht moet zijn op verbinding en positiviteit. We kunnen nuttige gesprekken voeren met anderen, zonder onze toevlucht te nemen tot scheldpartijen en vijandigheid.”

Empathisch en begripvol

Op YouTube zijn veel voorbeelden te vinden van de straatgesprekken die Ed voert met mensen die vlees eten. Hij is hiermee begonnen omdat een deel van de vooroordelen die mensen over veganisten hebben, ontstaat doordat ze niet vaak veganisten ontmoeten. “Door met ons in gesprek te gaan realiseren ze zich dat wij eigenlijk normale mensen zijn die empathisch en begripvol kunnen zijn. Dat we kunnen luisteren en dat we ook goede vragen kunnen stellen die aanzetten tot nadenken. Ik denk dat zulk soort gesprekken heel effectief zijn om een aantal van de mythen rond veganisme te verdrijven. Bovendien is het leuk om naar te kijken. Als je een vleeseter bent en je kijkt naar een debat van een veganist met een vleeseter, ga je aan de vleeseterkant staan. Maar als je dan ziet dat de argumenten van die vleeseter niet werken, begin je na te denken over je eigen argumenten.”

Desinformatie als probleem

Ed beschouwt sociale media als een geweldige manier om berichten naar buiten te brengen. En om gelijkgestemde mensen te vinden en voor het opbouwen van gemeenschappen. Maar tegelijkertijd is het een omgeving waar veel verkeerde informatie en woede wordt verspreid. Ook wordt verdeeldheid er bevorderd. “Het probleem met desinformatie is dat deze mensen vertelt wat ze willen horen. Ze zullen het eerder geloven dan feitelijk bewijs dat er al voldoende is. Omdat het bewijs zegt: ‘Hé, je moet veranderen’, en mensen willen niet veranderen. Mensen zijn ook meer dan vroeger vastgeroest in hun manier van doen en minder ontvankelijk om zichzelf uit te dagen. Dit is echt gevaarlijk. Iedereen zou ervoor open moeten staan om ongelijk te hebben. Want zodra je zo vast komt te zitten in het idee dat je het niet bij het verkeerde eind kunt hebben, sluit je je af van rationaliteit en bewijs. Zo raak je verankerd in je eigen ideologieën en dogmatisme.”

Zaadjes planten

“Ik heb het geluk dat ik overweldigende positieve feedback krijg. Maar ik wil ook dat mijn content wordt bekeken door mensen die het niet met me eens zijn. Al levert dat soms negatieve reacties op. Er is waarschijnlijk een groot aantal vleeseters dat mijn content ook heeft bekeken en zich niet zo geïrriteerd heeft gevoeld om negatief te reageren. Dat zijn de mensen met wie ik wil communiceren. Bij hen hoop ik zaadjes te planten die na verloop van tijd ontkiemen en hopelijk uitgroeien tot mooie veganistische planten.”

Op de goede weg

Vandaag de dag ervaart Ed dat vegans zich meer moeten verdedigen voor hun keuzes dan toen hij acht jaar geleden activistisch werk ging doen. “Ik denk dat die tegenwerking een teken is dat we op de goede weg zijn. Veganisme is nu meer mainstream geworden, omdat er zoveel bewijs is voor de gunstige effecten ervan vanuit de voedings- en milieuwetenschap. En dus worden de tegenreacties vanuit bijvoorbeeld de vleesindustrie feller.”

Levenslange missie

Ondanks deze ontwikkeling hebben vegans een lange adem nodig, aldus Ed. “Ik verwacht in de nabije toekomst en op de middellange termijn veel positieve veranderingen. Maar ons streven naar een vegan wereld vergt een langetermijnambitie. Ik denk altijd: hoe kan ik evolueren, hoe kan ik veranderen? Waar wil ik over tien of vijftien jaar zijn en hoe kan ik daarnaartoe gaan? Daarom probeer ik veel verschillende dingen te doen, van schrijven tot lezingen tot sociale media. Voor mij is dit een levenslange missie, ook al komt die vegan wereld er misschien niet tijdens mijn leven. Het gaat erom dat we doen wat we kunnen met de tijd die we hebben. Om ervoor te zorgen dat toekomstige generaties dit wel zullen meemaken. Het is als een estafette waarbij we het stokje doorgeven aan wie na ons komt. We hoeven niet de hele sprint tot het einde te lopen.”

Vind je eigen kracht

Aan andere veganisten adviseert Ed hun eigen kracht te vinden. “Wat is je passie? Waar maak je je druk om? Ben je een kok? Ben je een goede schrijver? Ben je een muzikant? Ben je een kunstenaar? Ben je een filmmaker? Wat je ook leuk vindt, probeer je passies te combineren met je belangenbehartiging. Het gaat er niet om dat je doet wat anderen doen. Het gaat erom dat je doet wat je kunt. En al deze verschillende dingen hebben we nodig om tot verandering te komen.”

Overtuiging opbouwen

Wat als je mensen ontmoet die geïnteresseerd zijn in veganisme, maar niet weten waar ze moeten beginnen of wat ze moeten doen? Ed: “Laat hen op zoek gaan naar informatie, zich verdiepen in het veganisme, leren wat we dieren aandoen, leren over het milieu, enkele video’s bekijken. Zo bouwen ze overtuiging op. Die hebben we nodig, vooral in het begin, om ons op het juiste pad te houden. Hou het ook eenvoudig. Niet alles in je leven verandert. Waarschijnlijk bestaan al veel van de gerechten die je kookt voor 80% uit planten. Vervang dan gewoon wat dierlijk is door iets veganistisch. En leer ook om een gezonde veganist te zijn. Ik weet nu zoveel meer over voeding dan toen ik vlees at, en toch denken mensen dat ik als veganist minder gezond ben. Maar nu weet ik echt waar ik mijn vitamines vandaan kan halen. Zo is veganisme ook een kans om controle te nemen over je levenswijze.”

Vond je dit een goed artikel?

Laat dan jouw waardering blijken door een donatie te doen. Dan kunnen we nog meer het veganisme promoten.