Een plantaardig product is een product dat (grotendeels) voortkomt uit een plantaardige bron. Stoffen met een dierlijke of synthetische herkomst kunnen niet plantaardig zijn. Een product dat wordt aangeduid als plantaardig is niet altijd volledig plantaardig en kan voor een deel aan dierlijke stoffen bevatten. Pas als er 100% plantaardig op de verpakking staat, is het product vrij van dierlijke stoffen. Maar ook dan kan het plantaardige eindproduct op een niet veganistische manier geproduceerd zijn.

Wetgeving

Artikel 7 van de Europese Verordening 1169/2011 stelt dat voedselinformatie niet misleidend mag zijn. Het stelt: Voedselinformatie mag niet misleidend zijn ten aanzien van de kenmerken van het levensmiddel, en vooral niet ten aanzien van de aard, identiteit, eigenschappen, samenstelling, hoeveelheid, houdbaarheid, land van oorsprong of plaats van herkomst en wijze van vervaardiging of productie; door aan het levensmiddel effecten of eigenschappen toe te schrijven die het niet bezit;[1]

Producten die plantaardig genoemd worden, moeten dus in principe plantaardig zijn. Uit uitspraken van de Reclamecode Commissie blijkt dat ze vindt dat de consument hierbij wel de gehele reclame of verpakking moet lezen. Bij het lezen van het opschrift “plantaardig” zou de consument dus toch verder moeten kijken op de verpakking om zeker te zijn dat het volledig plantaardig is.[2] Het College van Beroep van de Reclame Code Commissie oordeelde in 2016 echter dat claims niet de indruk mogen wekken dat de consument niet verder op de ingrediëntendeclaratie hoeft te kijken, zoals de absolute claim “100%”. Dit mag alleen als er een wettelijke regeling voor is, zoals voor glutenvrij en alcoholvrij.[2][noot 1][noot 2]

De uitspraak “100% plantaardig” is mogelijk misleidend voor veganisten wanneer niet de volledige inhoud bestaat uit plantaardige ingrediënten. Hier is echter nog nooit een zaak over geweest.

Margarine

Voor margarine geldt dat de aanduiding “plantaardig” gebruikt mag worden indien het product alleen vet van plantaardige oorsprong bevat, met een tolerantie voor dierlijk vet van 2% van het vetgehalte. Deze tolerantie is ook van toepassing wanneer wordt verwezen naar een plantensoort.[3] Deze tolerantie komt uit een tijd toen fabrikanten visolie of andere dierlijke vetten gebruikten in margarineproducten. In de praktijk bevat een margarineproduct waarop de term plantaardig staat vrijwel altijd 100% plantaardige oliën en vetten.[4] Volgens de ketenorganisatie voor oliën en vetten (MVO) mag bij margarine de aanduiding plantaardig niet gebruikt worden als het product gelatine bevat, maar wel als het droge melkbestanddelen bevat.[4] Er zijn ketenafspraken gemaakt dat bij de term zuiver plantaardig geen ingrediënten van dierlijke oorsprong in het product voorkomen, dus ook geen melkbestanddelen of vitaminen van een dierlijke bron.[5]

Bronnen

Eerste versie geschreven door MSc E. Dingemans.

  1. Europese Verordening 1169/2011. Bekeken op 12 juli 2016
  2. Het College van Beroep van de Reclame Code Commissie, 2016/00105, 23 juni 2016. Bekeken op 12 juli 2016.
  3. Deel VII van EU verordening 1308/2013
  4. E-mail van de afdeling Communicatie en Evenementen van MVO op 19 juli 2016 aan de Vegan Wiki
  5. Margarine, vetten en oliën. MVO – de ketenorganisatie voor oliën en vetten. Bekeken op 12 juli 2016

Voetnoten

  1. In 2008 is de Europese norm voor glutenvrije producten vastgesteld op minder dan 20 mg/kg aan gluten.Zie F.W. Janssen, Nieuwe EU verordening Glutenvrij (2009). Bekeken op 12 juli 2016.
  2. Op producten mag de term alcoholvrij gebruikt worden als het product niet meer dan 0,1% alcohol bevat. Zie Daisy Heyer, Toch wel alcohol in ‘alcoholvrij’ bier, Metro, 16 mei 2016. Bekeken op 12 juli 2016