Als je aan schelpen denkt, denk je snel aan schelpen die aangespoeld zijn op het strand nadat een schelpdier overleden is. Toch zijn schelpen en producten die daarvan gemaakt zijn, niet het product van met de hand verzamelde schelpen op het strand. Vrijwel alle schelpen zijn overblijfselen van mensen die schelpdieren eten. Door producten met schelpen te kopen, wordt geld verdient met het afval. Je steunt daarmee dus indirect een sector die schelpdieren exploiteert. Voor schelpen die je zelf aantreft op het strand, zijn er goede argumenten waarom je zelf beter kan laten liggen. We leggen het je hieronder uit.

Waar komen schelpen vandaan?

Schelpen zijn het pantser van verschillende soorten waterdieren, die zichzelf hiermee beschermen. De meeste schelpen die op land terecht komen, zijn van schelpdieren die door mensen (door de visserij) uit hun habitat worden gehaald.1 Het gaat dan bijvoorbeeld om oesters, mosselen, sint-jakobsschelpen, en kokkelschelpen. Ook zijn er kwekerijen die schelpdieren kweken. Nadat mensen deze dieren hebben opgegeten, blijven de schelpen over.2

Daarnaast zijn er ook schelpdieren die speciaal gevangen of gekweekt worden vanwege hun bijzondere schelp. De schelpdieren zelf worden dan meestal gedood en de schelp wordt als souvenir gebruikt.3,4

Wat wordt gemaakt van schelpen?

Het schelpenafval dat mensen produceren door deze dieren consumeren, zorgt in veel gebieden voor milieuproblemen. Hierdoor wordt steeds vaker naar een toepassing gezocht om de schelpen opnieuw te gebruiken. Dit betekent dat bedrijven inventief proberen schelpen te verwerken in allerlei producten, zoals beton. Daarnaast wordt schelpenpoeder als voeding voor andere dieren gegeven, en wijzen sommige mensen schelpenpoeder geneeskrachtige werking toe.

Kan je schelpen van het strand meenemen?

Op stranden liggen vaak lege schelpen. Het is diervriendelijker om de schelpen te laten liggen, aangezien sommige dieren de lege schelpen gebruiken als ‘huisje’. Heremietkreeften gebruiken bijvoorbeeld schelpen met een slakkenhuis. Ook gebruiken sommige soorten vogels de schelpen bij het maken van hun nest. Schelpen zijn ook fijn materiaal voor sponzen en algen om zich aan te bevestigen.

Zijn er alternatieven?

Een alternatief voor schelpenpoeder is de rode alg Lithothamnion calcareum dat zowel een bron van calcium als magnesium is.

kreeftje in schelp

Bronnen

  1. Kim Hung Mo e.a., Recycling of seashell waste in concrete: A review, Construction and Building Materials 2018, volume 162, p751-764
  2. Mihajlo Jovic e.a., Recent trends in application of shell waste from mariculture, Studia Marina, 2019, 32(1):p47-62
  3. Tina Deines, Seashell Souvenirs Are Killing Protected Marine Life, National Geographic, 16 juli 2018
  4. Brianna Lynne, Seashell souvenirs can cause overharvesting of species, Earth.com, 12 april 2019