Vanille is een zoet, zacht aroma waarvan vanilline het hoofdbestandsdeel is. Vanille bevat ook andere aromastoffen, waardoor het niet helemaal identiek smaakt aan vanilline. 

Vanillearoma kan zowel bestaan uit natuurlijke vanille als vanilline. Een op vanille-lijkende smaak is het dierlijke castoreum. In de praktijk komt het zelden voor in voedingsproducten.2 Waarschijnlijk omdat gefabriceerde vanillearoma goedkoper is. Het is onduidelijk of castoreum ook ‘vanillearoma’ mag heten.

Waar komt vanille vandaan?

Vanille komt oorspronkelijk van de orchideeënsoort Vanilla planofolia’ (en later de mutatie vanilla tahitensis). Vanilla planofolia werd door de Spaanjaarden meegenomen naar Europa vanuit Zuid- en Midden-Amerika. Tegenwoordig wordt het vooral gekweekt in Afrika en Azië. Vooral in Madagaskar, Mauritius en Réunion worden veel vanilleplanten gekweekt. De vanille zit vooral in de peulen van de ‘vanilleplant’. Door fermentatie krijgen de peulen hun bruinzwarte kleur en komt het bestandsdeel vanilline vrij. 1

Vanille

Foto door B. Navez (licentie: CC 3.0)

Vanilline

Het hoofdbestandsdeel van vanille heet vanilline. Dit wordt vaak gebruikt in voedingsproducten en kan uit (goedkopere) bronnen worden gemaakt.

De eerste commercieel synthetisch geproduceerde vanilline had eugenol (uit kruidnagelolie) als basis. Tegenwoordig wordt vanilline voornamelijk gemaakt uit liginine (een restproduct bij de papierindustrie) of guaiacol.3 Al deze drie stoffen zijn afkomstig van bomen en planten, of zijn synthetisch geproduceerd. Synthetische vanilline is chemisch gezien identiek aan natuurlijke vanilline. Het is dus een natuuridentiek aroma.1 Daarnaast wordt ook ethylvanilline geproduceerd dat sterker van smaak is dan vanilline. Ethylvanilline wordt via een aantal processen gemaakt uit de ether guethol, wat op zijn beurt geproduceerd wordt uit catchol.

Gesynthetiseerde vanilline mag niet “natuurlijk” genoemd worden. In 2014 kwam vanilline op de markt die geproduceerd wordt door genetisch gemodificeerde bacteriën.4 Deze mogen wel “natuurlijk” heten.

Vanillin
E-nummer (aroma)
INCI naam Vanillin
CAS nummer 121-33-5
EINECS nummer 204-465-2

Is vanille veganistisch?

Vanillearoma is geschikt voor veganisten zolang het niet gewonnen is door gebruik te maken van dieren. Als de smaak van vanille gemaakt is met castoreum, is het niet veganistisch. Echter wordt dit zelden gebruikt in voedingsproducten. Daarom kan gezegd worden dat vanillearoma in de praktijk nagenoeg altijd geschikt is voor veganisten.

Bronnen

Eerste versie geschreven door MSc E. Dingemans.

  1. Waar komt vanille vandaan en is het een natuurlijke stof?, food-info.net. Bekeken op 23 december 2016
  2. Castoreum. Snopes, dd. Bekeken op 20 oktober 2016
  3. Vanillin, Wikipedia. Bekeken op 23 december 2016
  4. Hester van Santen, Genetisch gemodificeerde smaakstof natuurlijk aroma noemen ‘verwart’, NRC.nl, 7 februari 2015. Bekeken op 23 december 2016