Jaarlijks reikt de Nederlandse Vereniging voor Veganisme de Vegan Awards uit. Prijzen voor ambitieuze ondernemers, initiatieven en innovaties die de wereld nét wat groener en diervriendelijker maken. Hoe vergaat het nu met de winnaars? In deze nieuwe reeks interviews ‘Hoe gaat het nu met’ vragen we oud-winnaars hoe de awards impact hebben gemaakt op hun werk. Deze keer spraken we met Jurgen Verwoerd. Hij won in 2013 en 2014 met De Vegetarische Snackbar de award voor Beste Vegan (Friendly) Eetgelegenheid/Restaurant.
‘Ik stond aan het begin van de vega/vegan lawine’
Pionieren
Een concertzaal overdag wordt doorgaans gekenmerkt door de geur van verschaald bier en de vergane gezelligheid van de avond ervoor. Maar in poppodium Rotown te Rotterdam denk je rond lunchtijd eerder aan gekarameliseerde ui, vers brood en andere plant-based goodness. De geuren van Backstage Vegan Kitchen komen letterlijk van achter het podium vandaan. Daar ontmoet ik Jurgen Verwoerd, uitbater van Backstage Vegan Kitchen, voorheen De Vegan Snackbar en daarvoor weer De Vegetarische Snackbar, toen nog in Den Haag.
Met De Vegetarische Snackbar won Jurgen in 2013 en 2014 een Vegan Award, de jaarlijkse awardshow waar de Nederlandse Vereniging voor Veganisme (NVV) vegan initiatieven in het zonnetje zet. Zoals de naam al doet vermoeden was De Vegetarische Snackbar toen nog niet 100% vegan. Het begon met ongeveer 40% vegan, het was ook voor Jurgen allemaal nieuw. “Ik werkte in een gewone snackbar, zo ben ik op het idee gekomen. Ik startte met vega en opeens kreeg ik de vraag of er ook vegan mayo was. Ik wist niet wat dat was.” Zo werd eerst de mayo vegan en vervolgens het aanbod steeds meer volledig plantaardig. “Het was een proces, zoals het hele leven een proces is.” Uiteindelijk is De Vegetarische Snackbar in Den Haag doorgegaan als De Vegan Snackbar in Rotterdam.
De begintijd was echt pionieren, maar Jurgens eerste stappen in de vega en vegan wereld werden goed ontvangen. “Dat begon al met het persbericht dat ik op vrijdagavond eruit deed. Ik was het alweer vergeten in het weekend, maar op maandagochtend stond de telefoon roodgloeiend. Bij de opening van het restaurant waren zoveel media aanwezig dat niemand meer in de zaak kon. Ik liep met zes zenders voor radio en tv, echt een gekkenhuis. Het was een andere tijd: Ik stond daarmee wel aan het begin van de vega/vegan lawine. Fabrikanten en producenten kwamen bij mij hun samples afleveren, omdat ik er zogenaamd verstand van had.”
‘In de wijk verklaarde iedereen me voor gek, maar ik koos bewust voor een plek waar veel loop was en die ook in connectie stond met andere steden’
Twee keer een Vegan Award winnen
Het was ook in die periode dat De Vegetarische Snackbar meteen de Vegan Award in de categorie Beste Vegan (Friendly) Eetgelegenheid/Restaurant won, twee keer op rij. “De uitreiking was met een evenement erbij, dat was echt heel leuk. Supertof dat ik het won, gelijk na het eerste jaar!” Dat ging eigenlijk redelijk vanzelf. Doordat Jurgen alles transparant deelde, over hoe hij was begonnen en hoe hij aan geld kwam, was zijn community zo sterk dat hij er geen moeite voor hoefde te doen om stemmen binnen te halen.
Sindsdien is er veel gebeurd in de vegan wereld. Waar er eerder driehonderd kilometer door Nederland gereisd moest worden om producten op te halen, kan nu alles in de keuken afgeleverd worden. Horecaondernemers kunnen goed zien hoe de markt veranderd is. Groothandels bieden nu een geheel vegan assortiment aan. Dat betekent natuurlijk ook dat er meer concurrentie is ontstaan. Daar heeft Backstage Vegan Kitchen minder last van: “Omdat ik in Rotown zit, wordt het publiek me min of meer in de schoot geworpen. Daarnaast komen er op het buitenterras veel toeristen af. In Den Haag, waar ik zat met De Vegetarische Snackbar, zou ik meer last gehad hebben van concurrentie. Waar andere gelegenheden de vegans proberen binnen te halen, komen mensen hier voor het concert en eten dan ook hier.”
Daaronder bevinden zich ook veel vleeseters. “Ik denk dat dit één van de zaken is waar de meeste vleeseters komen. De reacties op het menu zijn verrassend. Twee weken geleden nog werd ik aan mijn arm getrokken door twee mensen die onze tournedos zo verschrikkelijk lekker vonden, maar geen vegans waren. Ze kwamen uit de buurt, waren hier nog nooit geweest, maar komen zeker terug.” Herkenbare gerechten zijn volgens Jurgen belangrijk bij een concertzaal. Mensen komen in eerste instantie voor het concert en zoeken dan niet de experimentele groentegerechten, maar iets dat ze kennen. Een variant op een vleesgerecht bijvoorbeeld, zoals die tournedos. “En als het dan ook nog in de buurt van het origineel komt, is het bingo.”
‘Sommige mensen grapten weleens: “Kan je niet een zakje op de trein zetten, dan haal ik die in Rotterdam eruit!”‘
Opnieuw beginnen
In de tijd tussen het winnen van de Vegan Awards en nu hebben de verschillende incarnaties van Jurgens vega(n) initiatief veel ontwikkelingen doorgemaakt. “Mijn grootste fout tijdens de pandemie was proberen overeind te blijven. Je bent ondernemer, dus je doet je best onafhankelijk te blijven. In die lege zaak waar niemand naar binnen mocht, hebben we een tweede keuken geplaatst voor de Vegan Sushi Company. Dat ging in coronatijd heel goed, daarna zwakte dat af. Mensen wilden toch weer binnen zitten, dus hup, keuken er weer uit, tafels en stoelen weer terug.”
“Ondertussen bouwden we een ‘leuke’ coronaschuld op. Eén maand voor corona had ik ook nog een bakkerij overgenomen, MyCakes. Dertig dagen… waarom heb ik niet gewacht?” De schulden, vervijfvoudigde energiekosten en hoge voedselprijzen door de oorlog in Oekraïne, dwongen Jurgen te kiezen tussen zijn vestigingen in Rotterdam of Den Haag. Hij koos ervoor met een schone lei te beginnen en Den Haag permanent te sluiten. Dat gaf rust. Een moeilijke keuze, maar achteraf gezien de juiste.
Een mooie film
“Als je vraagt, wat vond je nou het leukst van deze hele reis…” Jurgen denkt lang na, het is niet één moment dat eruit springt: “Als je zelfstandig bent, kun je een idee hebben en het morgen uitvoeren. Zo deden we een tijdje pizza’s in Den Haag, of ik ga buiten staan met hamburgers op Koningsdag. Ook mooi als bands chagrijnig binnenkomen, maar vrolijk zijn na een lekker bord eten en ons op het podium noemen. En ik mag met trots zeggen dat we op alle platformen goed staan, zoals Google recensies en HappyCow.”
“Gourmetschalen rond de Kerst hebben we ook nog gedaan. Jaren later was er nog vraag naar. We stuurden ze op met de post: hele koelcel vol en met tien volle winkelwagens naar het PostNL-punt. Ook dat waren leuke dingen! Die dertien, veertien jaar met vele ups en vele downs maken denk ik echt een mooie film.”
Ondertussen droomt Jurgen niet zo groot meer. “Iedereen heeft een mening over wat je zou moeten doen en moeten willen, maar je moet het toch zelf doen met de mensen om je heen.” De belangrijkste tip van Jurgen voor andere, beginnende ondernemers is dan ook: “Luister niet te veel naar anderen, maar volg je eigen plan.”
