Foto: PMoleman

In het voorjaar kregen wij veel vragen over vitamine B12 naar aanleiding van nieuw onderzoek waarin hoge vitamine B12 waarden geassocieerd werden met een verhoogd sterfterisico. Ook de Consumentenbond publiceerde recent een kritisch artikel over hooggedoseerde B12 supplementen. De NVV vindt het belangrijk dat veganisten toegang hebben tot wetenschappelijk onderbouwde en up-to-date informatie over de gezondheidsaspecten van plantaardige voeding.

Het was dus de hoogste tijd voor de NVV voedingscommissie, bestaande uit Nederlandse diëtisten en voedingsexperts op het gebied van plantaardige voeding, om het oude B12 advies grondig onder de loep te nemen en wellicht te herzien. Hoeveel B12 heb je nu eigenlijk nodig en waarom bevatten de meeste B12 supplementen zoveel meer dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH)? Wij zochten het voor je uit en geven je de huidige stand van zaken.

Het is al langer bekend dat vitamine B12 uit supplementen niet zo efficiënt wordt opgenomen als uit voeding. Recent wetenschappelijk onderzoek naar vitamine B12 uit supplementen bij vegetariërs en veganisten liet zien dat zelfs supplementen met 10 mcg vitamine B12 niet voldoende waren om bij vegetariërs met een mild B12-tekort alle relevante bloedwaarden op het optimale peil te krijgen (Deshmuk et al. 2010). Ander onderzoek met zowel vegetariërs als veganisten wees uit dat dit met een dosering van 50 mcg per dag of 2000 mcg per week wel lukte (Del Bo et al. 2019). Hierop baseert de NVV haar advies aan veganisten om meer dan de ADH te suppleren.

Waarom een vernieuwd advies?

Wetenschap is altijd in beweging en inzichten veranderen naar gelang er meer onderzoek wordt gedaan. We hebben gekeken naar de laatste onderzoeken en ons advies hier op aangepast, zodat jij een goed geïnformeerde keuze kunt maken.

Belangrijkste informatie op een rij

  • Aangepast suppletieadvies op basis van de laatste wetenschappelijke inzichten;
  • Uitgebreide achtergrondinformatie en onderbouwing van het advies;
  • Uitleg over hooggedoseerde supplementen.

Vitamine B12

Vitamine B12 of cobalamine is een voedingsstof die onder andere nodig is voor de aanmaak van rode bloedcellen en een goede werking van het zenuwstelsel. Het komt van nature niet of nauwelijks voor in plantaardige voeding. Daarom raden diëtisten aan om vitamine B12 supplementen te nemen als je plantaardig eet.

Gaten in test B12-supplementen Consumentenbond

Eind september kwam de consumentenbond met een test van verschillende merken vitamine B12- supplementen. Geen enkel supplement werd als ‘goed’ bestempeld omdat alle geteste supplementen een ‘te hoge’ dosering zouden bevatten.

Wij zijn het hier niet mee eens. Recent onderzoek laat namelijk zien dat veganisten wel degelijk meer vitamine B12 dan de ADH moeten suppleren om hun bloedwaarden op peil te houden. Wij zetten voor je op een rij waarom de consumentenbond haar advies baseert op verkeerde en onvolledige informatie:

  • De Consumentenbond geeft aan dat er voor vitamine B12 geen bovengrens is vastgesteld, omdat er geen nadelige effecten bekend zijn van een te hoge B12-inname. Tegelijkertijd claimt de Consumentenbond dat een hoge dosis B12 gevaarlijk kan zijn. Ze refereert in haar artikel aan vitamine B6 en vitamine A waarvoor wél een bovengrens is vastgesteld.1 Echter, B12 is een geheel andere stof. Door te vermelden dat er ‘geen nadelige effecten bekend’ zijn van een hoge B12 inname, suggereert de Consumentenbond dat er nog weinig bekend is over vitamine B12. Echter, het is uit onderzoeken juist bekend dat een hoge dosis B12 géén gezondheidsrisico’s oplevert. Ook het voedingscentrum geeft aan dat er geen bovengrens is vastgesteld voor vitamine B12.2

  • In recent onderzoek van het UMCG werden hoge B12-waarden geassocieerd met een verhoogd sterfterisico.(Flores et al. 2019) Deze associatie toont echter geen oorzakelijk verband aan. Over dit onderzoek zijn bovendien verschillende kritische opmerkingen te maken. Zo is er bijvoorbeeld niet gekeken of de deelnemers vitamine B12 supplementen namen (alleen patiënten die B12 injecties kregen zijn uitgesloten van het onderzoek). Er is ook niet gevraagd naar het voedingspatroon van de deelnemers. Zodoende is de relevantie van dit onderzoek voor veganisten en vegetariërs onduidelijk.

  • Het is bekend dat bepaalde kankers, leveraandoeningen, type 2 diabetes en andere ernstige medische aandoeningen een verhoogde B12 waarde tot gevolg kunnen hebben. In dit geval is de verhoogde B12 een symptoom van het ziektebeeld, niet de oorzaak.(Obeid et al. 2019)

  • De EFSA (European Food Safety Authority) adviseert een adequate intake van minimaal 4 mcg uit voeding, in plaats van de lagere ADH van 2,8 mcg, die door het Voedingscentrum geadviseerd wordt.3

  • De Consumentenbond zegt dat alleen dierlijke producten vitamine B12 bevatten. Feitelijk is dit is onjuist. Vitamine B12 zit namelijk ook in verrijkte producten zoals plantaardige melk, ontbijtgranen en vleesopvolgers.. Bovendien krijgen dieren in de bio-industrie tegenwoordig vaak B12 (cobalamine) of cobalt aan hun voeding toegevoegd, zodat zelfs vlees niet meer vanzelfsprekend een ‘natuurlijke’ bron van deze vitamine is.

  • De Consumentenbond geeft aan dat het hen niet bekend is waarom fabrikanten “zo bizar veel B12” in de supplementen stoppen. Ze gaan daarmee voorbij aan het onderzoek waaruit blijkt dat vitamine B12 uit supplementen slechts in beperkte mate kan worden opgenomen door het menselijk lichaam. Hoe hoger de dosering, hoe lager de relatieve opname. Suppletie-adviezen zijn hierop aangepast en fabrikanten spelen hierop in door hooggedoseerde supplementen aan te bieden.

Bronnen

  1. Risico’s voedingssupplementen – Nederlandse Voedsel & Waren Autoriteit
  2. Vitamine B12 – Het voedingscentrum
  3. Scientific Opinion on Dietary Reference Values for cobalamin (vitamin B12) – European Food Safety Authority

Vond je dit artikel nuttig?

De Nederlandse Vereniging voor Veganisme (NVV) is een ledenvereniging die opkomt voor dieren en de belangen van veganisten. We kunnen jouw steun goed gebruiken om ons te blijven inzetten hiervoor. Word lid, doe een donatie of word zelf vrijwilliger.