Momenteel wordt er in de Tweede Kamer gesproken over de Wet Dieren. De minister wil een recent toegevoegde passage schrappen die sommige vormen van dierenmishandeling op korte termijn zou verbieden. In onderstaande verklaring deelt het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Veganisme (NVV) haar visie op deze kwestie.
Als je de nationale politiek volgt, heb je mogelijk meegekregen dat de Tweede Kamer heeft besloten om de Wet Dieren opnieuw te herzien en de bestaande tekst af te zwakken. In mei 2021 wist Leonie Vestering een meerderheid in beide kamers te vinden voor uitbreiding van de definitie van dierenmishandeling1. Deze wetswijziging zou begin 2023 ingaan. Dit is echter geblokkeerd door de minister, die na een jaar radiostilte ineens kwam met een voorstel om de wet opnieuw te wijzigen. En hoewel er vanuit de Kamer twee tegenvoorstellen zijn ingediend, lossen die het fundamentele probleem met deze wet niet op.
Wat is er mis met de Wet Dieren?
Als NVV hebben wij bezwaar tegen het feit dat in het Nederlandse rechtssysteem niet-menselijke dieren niet worden gezien als personen maar als goederen die door mensen mogen worden gebruikt. De Wet Dieren gaat enkel over de vraag ‘hoe’ dat mag. De wet stelt dat de ‘intrinsieke waarde’ van een dier wordt ‘erkend’ en dat ‘ten volle rekening [moet worden] gehouden met de gevolgen die deze regels of besluiten hebben voor deze intrinsieke waarde van het dier’. Maar gelijk daarna staat er dat dit slechts ‘onverminderd andere gerechtvaardigde belangen’ [van mensen om hen te gebruiken] hoeft te gebeuren2. Daarmee is de zogenaamde erkenning van de intrinsieke waarde van niet-menselijke dieren feitelijk een wassen neus. Vervolgens beschrijft de wet eerst kort een paar dingen die tellen als ‘mishandeling’, maar focust ze daarna vooral op de vraag wat telt als ‘normaal’ gebruik, wat wel toelaatbaar is3. Het gebruik van niet-menselijke dieren wordt daarmee door het Nederlandse rechtssysteem dus niet erkend als fundamenteel problematisch, maar juist als iets dat volstrekt legaal is.
Dat de wetgeving ten aanzien van niet-menselijke dieren geen bescherming aan dieren biedt is niet verwonderlijk in een land waarin meer dan 99% van de inwoners dagelijks producten van dierlijke oorsprong gebruikt en consumeert.4 Onzes inziens moet er – helaas – nog zeer veel gebeuren om het benodigde draagvlak te creëren voor betekenisvolle bescherming van de belangen van andere dieren.
Wat dan wel?
“Als wetten dieren niet beschermen, moet je dat zelf doen. Word nu veganist.”
Als je begaan bent met de andere dieren en je iets voor hen wil doen, is het belangrijkste om het draagvlak te vergroten voor veganisme en een eind aan diergebruik. Want ondanks dat we in Nederland een politieke partij ‘voor de dieren’ hebben, schort het nog enorm aan politiek en maatschappelijk draagvlak voor betekenisvolle inperking van de rechten van gebruikers van dieren. En de belangrijkste reden hiervoor is dat bijna iedereen momenteel het (onterechte) privilege claimt om dieren te gebruiken voor voedsel, kleding en vermaak.
Natuurlijk willen we allemaal dat er snel vooruitgang kan worden geboekt via het parlement, maar de huidige gebeurtenissen illustreren maar al te goed dat we daar helaas nog lang niet zijn. Om dit te laten lukken zal algemeen erkend en omarmd moeten worden dat andere dieren geen bezit kunnen zijn, omdat ze levende, voelende wezens zijn met grotendeels dezelfde behoeften als mensen. Denk hierbij aan behoeften die álle dieren ervaren, zoals veiligheid, leven, spelen, eten, rust en vrijheid. En als de wet die behoeftes niet erkent, dan is het aan ons om dit te erkennen door veganist te worden. Hiermee kunnen we ook een voorbeeld zijn voor anderen. Als elke veganist vanaf nu elk jaar iemand zou bewegen tot veganisme, zou na 8 jaar heel Nederland veganist moeten zijn.5
Hoe helpen wij?
Als NVV willen we bijdragen door mensen te helpen veganist te worden en te blijven, door veganisten bij elkaar te brengen en door samen aan projecten te werken om verandering teweeg te brengen. En dit kunnen we uiteraard vooral met jouw steun en hulp.
Dus als je teleurgesteld bent met dit wetsvoorstel: wij voelen deze teleurstelling ook. Kaart deze zorgelijke ontwikkeling zeker aan binnen organisaties of tijdens demonstraties die iets te maken hebben met diergebruik. En ga daarnaast vooral bezig met het verspreiden van veganisme: inspireer en help anderen, ga in gesprek met mensen in je omgeving die om dieren geven, word lid, donateur of vrijwilliger bij de NVV of een andere dierenrechtenorganisatie, zodat we samen een eind kunnen maken aan diergebruik.
Met strijdbare groet,
Het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Veganisme
