“Mag je als veganist een mug doodslaan?“. Die vraag is je vast wel eens gesteld toen je vertelde dat je veganist bent. Of wellicht heb je er zelf wel eens over nagedacht toen er een mug om je hoofd zoemde. Ter gelegenheid World Day for the end of Speciesism besloot ik deze vraag eens om te toveren tot een artikel.

Speciesisme

Speciesisme betekent iemand anders behandelen op basis van soort. Zo zijn er mensen die tijdens het avondeten hun hond aan aai over de bol geven, terwijl ze tegelijkertijd met hun andere hand een vork vasthouden waarmee ze een biefstuk aan het eten zijn. Het onderscheid wat mensen hier maken tussen een koe (eetbaar) en een hond (aaibaar) wordt speciesisme genoemd. Ook maken veel mensen onderscheid tussen niet-menselijke dieren en mensen, die net zo goed dieren zijn.

Yulin

De ophef over het hondenvleesfestival in Yulin (China) is hier een goed voorbeeld van. Veel mensen vinden het terecht verschrikkelijk hoe de honden daar behandeld en vervolgens gedood worden. Maar veel van hen blijven tegelijkertijd dierlijke producten consumeren, waar ook dieren voor gebruikt en gedood zijn. Zou de manier waarop een dier gedood wordt of van welk soort een dier is moeten uitmaken? Of is het belangrijker dat de dood van een voelend / sentient wezen in beide gevallen voorkomen had kunnen worden? Als het iemand om aantallen gaat, dan zou je ons eigen landje zelfs als erger kunnen beschouwen: in Yulin worden elke honderden tot duizenden dieren gedood elk jaar. In Nederland worden elke dag meer dan 1,7 miljoen dieren gedood.

De mug

Een veelgehoorde vraag die veganisten krijgen is: “Sla je dan ook geen muggen dood?”. Een mug kan immers flink irritant zijn als hij ’s nachts in je oor zoemt. Volgens mij spelen er drie belangrijke factoren mee (die waarschijnlijk niet snel gesteld zou worden over het doden van een hond of een kat). Ten eerste: is het te voorkomen? Ten tweede: hoe voel je je bij het doden van een mug? En tot slot: welke alternatieven zijn er?

Is het te voorkomen?

Vegans dragen niet bij aan de exploitatie van en wreedheid naar dieren, voor zover mogelijk, zonder hierbij onderscheid te maken op basis van diersoort. Of het nu gaat om een mug, een koe, een varken, een kip of een olifant. Een mug hoef je niet dood te slaan. Tenzij dit per ongeluk gebeurt natuurlijk, dan is er weinig aan te doen. In de meeste gevallen is het doodslaan van een mug te voorkomen. Daarom is mijn instelling: leef en laat leven. De reden waarom mensen zich afvragen of een veganist een mug zou doodslaan heeft volgens mij te maken met je eigen gevoel.

Gevoelsmatig verschil

Gevoelsmatig is er een verschil tussen wat je ervaart wanneer je (per ongeluk) een mens, een hond, een koe of een mug doodt. De ene dood heeft meer impact op je dan de andere. Dit heeft onder meer te maken met hoe dicht iemand bij je staat, maar ook met het vermogen tot lijden van het individu. Een mug waarschijnlijk niet voelend (al is dit voor mij nog geen reden om expres een mug te doden). Maar jouw gevoel bij een bepaald diersoort is geen reden om een dier expres te doden.

Alternatieven

Gelukkig is een mug doodslaan niet de enige oplossing. Je kan bijvoorbeeld horren in je slaapkamerramen aanbrengen, zodat muggen niet naar binnen kunnen komen. En net als alle andere insecten die mijn huis bezoeken, vang ik ze netjes in een kopje en zet ik ze weer buiten. Zo kan het ook. En dat geldt ook voor wat je koopt. Je kan ook kiezen voor producten waar geen kippen, koeien of varkens voor gebruikt en gedood zijn. Immers zou je ook niet willen dat honden, katten of mensen zo behandeld zouden worden. Daarom leef ik Hoe word ik veganist?.